Дахначу шарах бакъо йоллуш мухIажиран шо ала мегар ду - кху 25 шера чохь цкъа а ца лелла оццул дукха нах, цIийнах-цIарх а боьхна, бехаш болчу мехкашкара а бевдда, кхечу пачхьалкхашка тховкIело йоьхуш.
Цхьаьнакхеттачу Къаьмнийн организацин мухIажирашкахула йолчу агенталло бечу хаамца, стохка шайн-шайн махкара ведда миллион гергга стаг. Доккхачу декъанна, терахь дестарна бехке бу Шемарий, Иракъерий тIемаш.
Уггаре дукха мухIажирш чубаьхкинарг ю Германи. Оцу махке тховкIело ехна 200 эзар гергга наха. Цунна тIаьхьайогIу Iамеркан Цхьанатоьхна Штаташ, Туркойчоь, Швеци, Итали – оцу еа пачхьалкхе кхаьчна дуьнентIехь мухIажирш бевллачех 60 процент.
Кху тIаьххьарчу бIешарахь цкъа а ца леллачу кепара гуманитаран кризис эккхийтина Шемарчуй, Иракъерчуй конфликто, элира журналисташка деношкахь мухIажирийн агенталлан пресс-секретара Флеминг Мелиссас.
ДуьнентIехь нохчий дукха бацахь а, вуно доккха дакъа ду царех даймохк битина дехаш. Бакъду, я Оьрсийчоьнна а, я Кремлан багахьаьжжина болчу Нохчийчуьрчу хьакамашна а пайде дац махкахбевллачийн чот ян – цундела официало зийна а, цо довзуьйтуш а дац билггал масса эзар нохчо, дайн кхерчах а воьхна, хан токхуш ву Европехь, Iамеркахь, Малхбалехь. Ткъа шаьш оцу наха даладо терахь ду 250-300 эзарне кхочуш.
ДецIахь тIемаш буьйлабелчхьана махкахбевлла дуьнентIехула баьржина бехачу нохчех, юккъерчу барамехь аьлча, доьалгIа дакъа деха мехкаша тIе а эцна, бахархойн паспорташ а делла. Ши дакъа ду еккъа дIа баха бакъо елла, цхьа дакъа ду хIинца а шех хиндерг а ца хууш, тIебиссинчу махкаша официалехь тIеэцаза дуьсуш.
Тахана а Нохчийчуьра бовда бахьанаш доху меттигерчу Iедало нахана. Уьш я церан гергарнаш хьийзабо, цхьацца низамехь боцу бехкаш тIе а хьерчош.
МухIажирийн некъаш бовзуьйтуш ду Маршо Радион Францерчу Iайшатца хилла къамел. Цхьана махкахь шена яха бух ца нисбелча, Цхьаьнакхеттачу Къаьмнийн организацино хIоттийна низам а дохош, кхечу махка а яхана, яьккхина цо шена мухIажиран бакъо. Ялх шарахь гергга сатийсина «позитив» елла цунна кхо кIира хьалха.
Iайшатана кхаьчначу мухIажиран новкъахьверг кхетар ву кху тхан диалогах. Эзарнаш бу цунна хала балийца кхаьчна цIен кехат-позитив ларъеш, хан токхуш дуьненан еа а маьIIехь.
Уггаре ирсе а, массарел токхе а мохк бу боху Оьрсийчоьнан пропагандано тахана Нохчийчоь. Амма кIуо, къаьхьа бу шайца даймохк, аьлча а, и дола эцна нах, шаьш царех Iалашдахьара бохуш уьдуш-м бу тахана а Нохчийчуьра дуккха а нах.
