Петирова ПетIмат. Буьйсанан бере а, беттасин илланча а…
Юькъачу хьуьнхахула вогIучу цо дуьхьал нисделла генаш куьйга дIасатоттура… паргIат дIасахьожура… Массо а хIуманан тидам боккхура… Долахочун бIаьрг кхарстабора массо а метте… Сакхваьлла ладугIу… Цхьаъ хаало… ХIаъ… дехьа агIорхьа схьа ду и шах-шах… я мукъам бу-те и? ТIаьххьара дуьхьало – луьстачу диттийн гаьннаш – дIаса а теттина, гIулч тесча, хIара буьйсанан бере жимчу майдана волу… ХIаъ, хIинца схьакарий кхунна и… Беттасин илланча… Кхунна дукха хезнера и юьйцу… даго дукха ийзийнера и йолчу… ХIинца карий-кха… Говрара лаха а воьссина, тIевало… БIаьргашна гучух ца теша… ХIокху буьйсанан паналлехь, кху хьуьнан кIоргехь и йоцург кхин хIумма а дац… Илланча а, цуьнан мукъам а… СадаIар а дицдина, ладоьгIу беречо цуьнга… Дешнаш а къаьста…
– ХIинца сан ю-кх хIара буьйса... кху буьйсанан тийналла а, ло а... геннара сега серлонаш а, кхола а кхоьлина, кхин а ло гулдеш йолу стигал а... Iуьйре хиллалц сан ю... ТIаккха, Iуьйренца дуьне самадолуш, цуьнца цхьаьна гIовттур ду дезарш а, декхарш а... тIаккха юха а рогIера го... Амма хIара масех сахьт сан...
… Тамаше а ю хIара буьйса... инзара а... цуьнца цхьаьна тешаме а... ЧIогIа собаре а ю буьйса... цуьнца цхьаьна гергара а... Хьайна ма-тов дагарадийца эвхьаза а ю... Мел дукха ахь шега гIайгIа ялхаярх, дIаяда, чекхъяла сих а ца ло... Цундела еккъа цхьана буьйсане далхадо ма-дарра... цкъа а цхьаьнгга а далхор доцург... Цуьнан боданечу бIаьргаш чохь ахь дуьйцучух дог кхардар а, хьан гIайгIанах лазам а, байттамал а ца го... цундела дуьйцу цуьнга дагара... Ткъа буьйса-м шен парталчу боларца текхаш ю... Цуьнга, чекхъяла бохуш, дехарш ас а ца до... Мелхо а, Iуьйрено и къахкорна кхоьру-кх... Дукха аьрха хуьлу и Iуьйре... шен къоналлех бIобоьлла хуьлу...
Суна-м хIинца де Iехо ма Iемина... со цунна йоьлу... мел цо кецIаш яхь а йоьлу... Суьйренца а барт тайна сан... цунна моьтту-кх, сан шеца и тайна... Вуьшта-м, цхьа тудар ма дай динарг... цуьнга буьйсанца эмгаралла ца лацийта... Амма буьйсане маршалла даггара хотту... Меллаша дIадоккху юьхь тIера еларан пардо а... БIаьргийн йоза хьулда оьхкина кирхьанаш а дIасатотту... БIаьрзечу буьйсано йоьшур ма яц цу бIаьргийн йозанехь Iорайолу сингIайгIа... цуьнан гIуллакх дац и еша а, ган а... Уллера гича буьйсанна а кхочур ду цунах дакъа... ТIаккха и цунна яз ца ян дукха кIорге хьулъя езар ю... дийнан кхардамах ма-хьулъярра... Амма хIара буьйса а ма яц иштта суна ма-хеттара а... хIара а ма ю бабас ша ялале йина... Азаллин хеннара йолчу кхуо цхьадерг шена ца хезаш, ца кхеташ санна, тIех а ма тосу... кхана шех эхь хеташ, сан юьхь ца ягийта... Суна-м айса бен ца до моьтту и хIилла?! Цхьамма шена чу а ца тарделла охьаIанийнарг, юха карладаьккхича, цунна эхь хетар дуй а хууш, «дегалацам а ма ца хили сан-м, юха паргIат дуьйцур вай», – олуш, и дерриг а дIадайа хьайна бен ца хаьа моьтту хьуна? Буьйсанан а ду-кх и гIиллакх... Цундела еза и суна дукха а...
Цхьа биэн йоцуш а хеталуш, амма чIогIа тидаме и йолу дела...
Язъяла а ма ца гIерта... ша леррина сан дуьхьа еана бохуш, со несала а ца йохуьйту... Иштта, дуьххьалдIа ярхьама ша еъча санна, схьахIутту-кх... саготталлина араяьлча санна...
ТIаккха меллаша схьаоьцу соьгара мохь а...
Цу ларчин йозалло буьйсанан куьг дегийча а, сайн белш мелла а яйъелча а хаало суна, мел деза ду айса текхо дукъ... цуьнца цхьаьна гIеххьа дог а къовзадо... аьрхачу Iуьйрено къинхетамза, ша суна гIуллакхна тухуш санна, шен саьхьара бIаьргашца сан хьежар а лоьцуш, селхана хиллачу йозалло со охьа ца таIийна а хеталой, кхин а совбоккхуш и мохь сайна ги тухуш сурт дуьхьал а хIуттий... Iуьйрено со рогIерчу гоне лоллу сурт... «хIора стага шега дIабахьалур болу мохь лоцу тIе», – олуш, некъан дош а кхайкхош…
Амма буьйса маслаIат дан юлу... «ишта вон а яц хьуна и Iуьйре... жимма аьрха ю-кх... кханалерниг таханлерчул а къинхетаме хир ю...»…
Амма со Iеххол хIилла дуй-те сел хьекъалечу буьйсанехь а? Суна ма хаьа, цо и хIунда боху... тховса цо ца йийцича а, кхана цу Iуьйрено ша гойтур ма ю шен юьхь... ТIаккха, стенна оьшу цо питана тийса?
Корта а ластабой, сайн бохчи чу кхевда со... буьйсанна дан тамехь совгIат лохуш... дIасакегадо бохча... муьлхарг къастор ца хууш... забарш, довха дош, хилларг я хила тарло диканиг... я дегайовхо... муьлха къастор дара-те?
Амма сан хьомсарчу доттагIчо, буьйсано, юхадоккху сан куьг... «Ца оьшу... суна хIумма а ца оьшу... кхана-лама вайшиннал гIаддайнарг дуьхьалкхетар... цунна лур ахь... хьайна дита ца олу ас... хаьа, и эрна дуй...
Ма-дарра аьлча, вайша гIаддайна а дац...
Кхин хIумма а дацахь а, вайшиъ-х дай вовшийн...
Цул а, и бохча Iад а дитий, соьга ладогIахьа... Ас цхьа туьйра дуьйцу хьуна... хьан сатийсамех дуьйцина ас и... чIогIа сирла а хиллера хьан уьш... сайн буькъачу боданехь кхин къегам ца латош, цара лучу серлонехь вовшахтеси-кх ас и... дукха экама уьш хиларна вуно лерина а яьлли... цхьаццайолчу меттехь-м деккъа тилораш тIехь кхозура уьш... царех хьесий дехира ас...
Дицдале ала ас, хьо туьйрано Iехоле... суна уггар а доккха совгIат ду-кх хьан сох болу тешам а, буоберо ненан куьйге санна, мухIажаро Даймахке санна, хIу хаьдда висинчо гIорторе санна, ахь соьга сатийсар»…
