ТIекхочийла долу линкаш

ЦIеххьана кхаьчна хаам!

Сулейманов Ахьмад. Шуьнехь Дош (Дагаев Валиде)



Сулейманов Ахьмад

Шуьнехь Дош
(Дагаев Валиде)


«Къонаха мила ву?
И меллалц веха?» -
Хаьттира ахь соьга
Шуьнехь Iаш вай.
- Дерриг а дуьне ду
Къонахчун меха!
ХIар дуьне-м къонахийн
Белшаш тIехь дай!

Ламанца дин лелац,
Ца хилча ленаш,
Уьш кхачаделлачохь
Соцуш бу дин…
Иштта бу къонахий,
ХIар дуьне латтош.
Къонахий дIабевлча –
Духур ду и!

Къонаха – дахаран
Синпхенийн мерз бу!
Къонаха – дуьненан
ГIайгIанийн шад!
Цо ларйо дахаре
Вайн йолу марзо!
Къонаха – пха кхосса
Дуьйлина Iад!

Къонаха вехийца
Даймехкан сийнна,
Даймехкан сий лардеш,
Вала и ле!
Ле иза, кхин ваха
Ца лууш сана,
Ленвоцчу сийлалле
Кховдаеш цIе!

Ца лууш ца ле и
Вайначул ваха,
И вайна, махкана
Хьалхара ле.
ХIар дуьне мел деха,
Къонахий беха:
Iожало лийр йоцчу
Сийлалле хьош!

Терзан тIе ца дуьйллу
Цо деший, даьхний
Халонехь хадочохь
Хьуьнаран мах.
Ахь дуьне мах болу
Шен корта буьллу,
Вайн маршо ларъечохь
СагIа до шех.

Къонахийн собар ду
Лекха лам баккхал,
Собар ду сов доккха,
Кхача ца луш!
Къонахийн собар
Кхачийча-м, боккъал,
ХIар маьлхан вайн дуьне
Духур ма ду!

Дуьненаш машарна
ГIароллехь лаьтташ,
Сийлаллин таж ма ю
Церан само!
Къонахийн само
Артъеллачу меттехь
МостагI ву кийча Iаш
Дуьне дохо!

Той кхолуш хIоттаде
Боцчарна гIанташ!
Дийначел дийна бу!
Вайца бу уьш!
Къонахийн сий хуьлда!
ГIовтта вай кIентий,
Хьакъ долу сий, хастам
Царна а луш!

Къийсамна хьалха бу
Байракхан суьртахь,
Лийр йоцчу сийлалле
Шаьш дуьгуш вай…
Дерриг а халкъаша
ГIулч туьйсу бертахь,
Доьлху уьш ирс долчу
Хьалхенга шайн!

«Къонаха мила ву?
И меллалц веха?» -
Хьаттира ахь соьга,
Шуьнехь Iаш вай.
- Дерриг а дуьне ду
Къонахчун меха!
ХIар дуьне-м къонахийн
Белшаш тIехь дай!

Сулейманов Ахьмад вина 1922 шеран стигалкъекъачу-беттан 1-чу дийнахь Хьалха-Марта районан Олхазар-кIотарахь. Ишкол яьккхина ваьлча Ахьмадас серлонан наркоматан инструктор а, комсомолан райкоман секретарь а болх бо. Сибрехара цIа дирзинчул тIаьхьа цуо чекхйоккху Нохч-ГIалгIайн пачхьалкхан хьехархойн институт. Цул тIаьхьа Ахьмада дуккха а шерашкахь хьехархочун а, директоран а болх бо Хьалха-МартантIера а, Олхазар-кIотара а ишколашкахь. Цул совнаха, Нохч-ГIалгIайн яздархойн союзан литконсультантан декхар кхочуш а до цуо. Шен кхоллараллин болх А.Сулеймановс 30-чу шерийн чаккхенехь болийра. «Безаммий, шаьлтий» цIе йолу стихийн хьалхара гулар араяьлла 1967-чу шарахь. ХIетахь дуьйна шуьйра йовза йолало поэтан цIе. «Цхьа-ши дош» книга язъярна Нохч-ГIалгIайн Пачхьалкхан совгIатан лауреат а хилира Сулейманов Ахьмадах. Ахьмадан дуккха а байташ иллешка, эшаршка йирзина, халкъана шуьйра евзаш а, езаш а ю. Кхин цхьаъ билгалдаккха деза: вайнахана йицъелла Нохч-ГIалгIайн чохь лелла вайнехан топонимаш меттахIоттийра цо. Кхалхар нисделира цуьнан 1995-чу шеран мангал-беттан 20-чу дийнахь.

XS
SM
MD
LG