Кадыров Рамзана, ша валлалц куьйгалхо хир ву аьлла дина дIахьедар а, Соьлжа-ГIалара украинхойн йийсархой а, нохчийн йолахочунна пхи шо хан тохар а, – цунах а, доцчух а лаьцна хезар ду шуна Маршо Радион 103-чу подкастехь
Шайна атта доллучохь ладогIа подкасте:
"Велла дIаваллалц" Iедалехь хир ву Кадыров?
Кадыров Рамзана дӀахьедар дина ша "велла дIаваллалц" республикан куьйгалла дан хӀоттийна ву, аьлла. Кадыровс ишта элира чиллан-беттан 17-чохь кхерамазаллин векалшца хиллачу цхьаьнакхетарехь. ДIабаханчу цхьана баттахь эха баттахь иза цуьнан дуьххьара нахана йуккъе валар дара. "Агенcтво" зорбано хьалхо йаздора политик "къайлавалар” цуьнан цамгарца доьзна хила мега бохуш. Амма, Кадыровс дIахьедар дира, ша отпускехь вара, йа дарж дита дагахь а вац аьлла . "Со даржера дӀаваккха луучаьрга ала лаьа суна – со кхуза велла дIаваллалц аьлла хӀоттийна ву шуна. Со халкъо хаьржина ву. Жимчохь дуьйна ас лелош йу уггаре а лакхара цӀе - Рамзан, иза уггаре а лакхара цӀе а лору ас. Эладита даржош болчаьрга кхайкхам бо ас, соьца спортзале схьадуьйла, ас шуна цигахь гойтур ду шуна". 2023-чу шарахь, Кадыров цомгуш хиларх лаьцна дуьххьара хаамаш баьржича, цо дIахьедар дира, ша керлачу харжамашкахь дакъа лоцур ду аьлла. Цуьнца цхьаьна низамехь цуьнан тӀаьххьара куьйгаллехь йолу хан 2026 шеран гезгмашан баттахь чекхйолу.
Бакъонашларъйаран "Мемориал" центран куьйгаллин декъашхочо Черкасов Александра, Кадыровс динчу дIахьедаршна коментари йеш элира:
"Путин 2036-гӀа шо тӀекхаччалц куйгаллехь Iан дагахь велахь, тӀаккха Рамзан хӀунда ца Iаш ву? И хӀун формалаш йу? Амма, баккъалла дийцича, Кадыров Рамзана хаддаза къахьегна, шен метта хIотто стаг ца хилийта. Кремлан агӀор хьаьжча, Кадыров ву Нохчийчохь стабилалла латторан гарант. Иза цигахь ца хилча, хьал дика хир дац. Цхьанна а ца лаьа цигахь проблемаш хилийта, уьш вуьшта а тоьаш йу. Интернетехула Кадыровн "Ӏодика йан" луучу нехан терахь доккха ду, амма, церан дог дохор ду ас. Цунах а, цуьнан цамгарах лаьцна мел дукха йаздинехь а - аш сатийсар эрна ду шуна".
Нохчийчоьнан куьйгалхочо хаддаза чӀагӀдо кхин дIа а, Iедалехь виса шен Iалашо хиларх. Хьалхо цо ша цхьаъ бен вац массо а нохчийн эскархойн куьйгалхо аьлла дӀахьедира, ткъа шен дарж- "Мехк-Да" аьлла хийцира. Иза кхочуш дан республикин конституци а хийцира. Меттигерчу хьаькамаша "Мехк-да аьлла ца Ӏаш, Кадыровх "хьоме ваша", "хьаькам", "паччахь" олу.
2007-чу шарахь дуьйна Нохчийчоьнна куьйгалла деш ву Кадыров Рамзан. Евробертан а, Цхьанатоьхначу Штатийн асанкцеш тоьхна цунна, тӀеман зуламаш дарна а, адамийн бакъонаш талхорна.
Украинхойн йийсархой бу Нохчийчохь
Нохчийчохь 150 сов украинхойн йийсархой латтош хила мегаш ву. Уьш цигахь Нохчийчохь хилар тӀечӀагӀдира Маршо Радионна Украинин сервисан "Новости Приазовья" проекто, тутмакхан гергарчарна тIетевжина.
Йийсарера маьрша баьхначара дуьйцу, оьрсийн ха дан хIиттийначара йетташ, гIело хьоьгуьйту шайга бохуш. Тутмакхийн гергарчара дийцарехь, йийсархошна мала пайден доцу хи а сихха кхехкошйолу гарзанаш а йаош, латтош бу.
Нохчийчохь йийсархой латтош хиларх а, тутмакхаш хийцар дIахьош хиларх а официалехь тIечIагIйина информаци йац. Официалехь доцу тутмакхан хийцарш дан кадыровхойн аьтто хуьлу цара, кхечу оьрсийн эскархошкара тутмакх "эцначул тӀаьхьа" дийцира координацин центрехь. Ткъа хӀинца а хийцарш дIахьош ду йа дац -хууш дац.
“Антивоенный комитет” боламан декъашхочо Шевченко Анастасияс дийцарехь, Нохчийчуьра украинхойн тутмакхашна тӀаьхьакхиа цхьа а аьтто бац.
"Со Украинехь оьрсийн йийсархойн лагершкахь хилла, суна цигахь нохчий ца гина. Ас хаьттира, нохчийн эскархой йийсаре цкъа а лаьцна хилла буй, аьлла? Соьга жоп делира, дукхахьолахь, тIеман аренашкахь уьш йийсаре лаьцча, оццу сохьта циггахь хуьйцуш бу аьлла. Йийсарехь дуккха хан ца йоккху цара. Ткъа украинхойн тутмакхех лаьцна дийцича, уьш кадыровхоша йийсаре лаьцча, соьца зӀене бовлу цу салтийн дай-наной. Амма, чIогIа хала ду церан лар каро, уьш тIапаза бов. Уьш схьа ца карабо, мел чIогIа лехарх, баккъалла а вуно хала ду".
Официалан информаци меттигерчу Ӏедалан каналашкара бен схьакхочуш йац – гIуран-бутт болалуш Кадыровс гайтира, хетарехь, йийсархой латтош болу меттиг. Иза лекха тхевнаш долуш, бетонан блокашца йина гIишло йолчух тера дара, кораш а доцуш, чохь маьнгаш, камерашна йуккъехь чалташ а йолуш. Циггахь Кадыровс дӀакхайкхийра "дийна турс" санна – республикерчу гӀишлойн тхоьвнаш тӀехь украинхойн йийсархой дӀахӀиттон ша дагахь хиларх, керла дронан тӀелатаршна дуьхьал.
Нохчийчоьнан куьйгалхочо санкцеш дIайахарна тутмакхаш хийца дагахь хиллар стохка дечкен-баттахь хьахийна дара, амма Ӏедалехьа болчу Z-блогерша критика йинчул тӀаьхьа сихонца шен кховдор хийцира -иза "троллинг" йара аьлла.
Нохчийчохь латтош болу тутмакхан терахь а, церан хьолах лаьцна информаци тӀечӀагӀйина йац – дуьненаюкъарчу бакъонашларъйаран организацийн царна тIе кхача аьтто бац
ГИБДД-н хьаькамо гечдар дехийтина лецначу бахархошка
Нохчийчоьнан некъан инспекцин куьйгалхочо Черхигов Идриса видео йаржийна некъан бохамна бехкевечу стага а, хиллачун тешо а къинтIера довлар доьхуш. Лаьначара дийцарехь, царех цхьаммо "Газель" машен тIетоьхна, нехан керта йохийна, шозлагIчо шен телефон тIе дIайаздина хилла и дерриг а.
Цул тӀаьхьа кхиазхоша, церан хенаш билгалъйаьхна йац, къинтӀерадовлар доьху "шаьш динчу гӀалатна", йаздо "Кавказский узел" сайто. Полисхоша дийцарехь социалан машанашкахь некъан низам дохош йаьхна видеош теллинчул тӀаьхьа, лаьцна ши кхиазхо.
"Низам дохийначу нахаца “профилактикан къамел дина”, - аьлла ду видео тIехь.
"Профилактикан къамелаш" дӀадахьар Оьрсийчоьнан низамаш дохош дац, амма цу хьокъехь информаци зорбане йаккхар, шайна йукъахь видео а, куьгбехке верг реза хилча бен, йиш йац, билгалдоккху “Кавказский узел” сайто.
Бакъонашларъйархоша хьалхо а билгалдоккхура, Нохчийчохь Ӏедалша нах бехказа буьйлуш видеош йахар даим а лелош хIума хилар. ХIинца и хIума кхечу Къилбаседа Кавказан регионашкахь а, Оьрсийчохь а даьржина ду.
Нохчийн йолахочунна пхи шо тоьхна лоьрера харц кехаташ дахарна
Нохчийн йолахочунна Исмаилов Салварна 5 шой 3 бутт хан тоьхна, лоьрашкара харц кехаташ дахарна. Кхелан сацамехь йаздина ду, Исмаиловс "мила ву ца хуучуьнгара" харц кехаташ эцна, ша лазартнехь Iиллина хилар а, тӀеман лоьран комиссино шен цамгаран диагноз хIотттийна хиларх тоьшалла деш. Кхелехь йолахочо дийцира, ша баккъала а дарба дан дезаш чолхе цамгар токхуш хилар, амма тIеман урхалла хье йелира иза лазартне хьажо кехаташ кечдеш.
Соьлжа-ГӀалин гарнизонан а, Къилбаседа кӀоштан тӀеман кхело а, Исмаиловс Украинина дуьхьал тӀамехь дакъалацар а, йина чов хилар, пачхьалкхан совгӀат а, иштта буьйранчо а, цӀе ца йоккхучу йукъараллин боламо а, цуьнан таIзар кIаддар дина дехарш тидаме эцнера, амма хIетте а эскархочунна набахтехь йаккха 5 шо хан туьйхира.
Шайна атта доллучохь ладогIа подкасте: