Кавказан тIом шаьш толамца берзор даздеш, Iаьржа хIорда йистерчу чергазийн Кбаада-майданахь эскарийн гайтам хIоттийна оьрсаша. И эшаме хилам дагалоцуш конференцеш, гуламаш дIабаьхьна кавказхоша дуьненан дуккха а маьIIашкахь.
Чергазашлахь уггаре даккхийчех ларалуш дара Кбаада-майданахь оьрсаша голатоьхна, аьлча а, дайначийн могIара кхачош, цIийла карчийна убыхийн къам. Оцу меттиган цIе ЦIен майда (Красная Поляна) а тиллина, базбина оьрсаша шаьш кавказхошна тIехь баьккхина толам.
ГIебартоша, чергазаша, адыгейша хIора шарахь а хьехабо шайна хилла эшамаш и де тIехIуттучу муьрехь. Тезетан ден а олу кху беттан 21-чу дийнах.
150 шо кхачар билгалдоккхуш гуламаш, конференцеш дIахьош бара чергазий а, цаьрца цхьана кхиболу кавказхой а дуьненан массо а континеташ тIехь санна. Москох 12 сахьт долуш тийналлин минот хIоттийнера дерриг а дуьненарчу адыгаша.
Истамбулехь бара Тезетан денна леринчех цхьа барам – историкийн, политикийн, кавказхойн баланийн бала болучийн конференци. Цигахь дакъалоцучу Туркойчоьнан вахархочо Абу Хьамза Ахьмада йовзийтира шайн Iалашо.
Your browser doesn’t support HTML5
Абу-Хьамза Ахьмад: Цхьа бала, цхьа къийсам бу вайца
Кхеташ ду, Туркойчохь, Iаьрбийн мехкашкахь, Европехь, Iамеркахь бехачу кавказхойн кхетамах къаьсташ ду Оьрсийчуьрчу адыгийн Iедало 150 шо хьалха Кавказера тIом берзарца дузуш, хиллачун-леллачун мах хIоттор. Кремло Кавказехь хьаькамалле хIиттийначара а даре до и Iаьржа де цкъа мацца а деъна хилла хилар.
Амма Оьрсийчоьно шен кога кIел Кавказан къаьмнаш дийшор хенан йохалла церан ирс хила хьаьгIна дара боху къамелаш хезара кхаарийн дийнан барамашкахь Нальчикехь, Черкесскехь, Майкопехь.
Делахь а иштта хьахийна а, хьаькамаша бохаман де хьахор а доккха хIума хета кавказхошна.
ГIебарта-Балкхаройчоьнан президента Коков Юрийс Нальчикерчу гуламехь иштта долийра къамел.
Коков: «Адамийн оьмарехь кIезиг ца хилла тIемаш. Делахь а Кавказан тIом шен бохаллица, къизаллица, баларш дукха хиларца ша тайпа меттиг дIалоцуш бу. И тIом бахьанехь адыгийн халкъан доккхахчу декъан даймохк бита дезна, дерриг дуьнентIехула даьржина. ТIамо адыгийн халкъан массех чкъуран кхоллам хийцина».
Your browser doesn’t support HTML5
Коков Юрий: ...Делахь а тахана вай ирсе ду
КхидIа Коков Юрийс мел ирсе бу Оьрсийчохь баха бисина адыгаш бохучу маьIнехь дийцира.
ХIун ду 150 шо хьалха Стигалкъекъа-беттан 21-чу дийнахь Кбаада-майданахь хилларг, хIун тIаьхьало нисъелла, хIун маьIна дара оьрсийн империно цигахь баьккхинчу толаман? Оцу хьокъехь Маршо Радиоца къамел дира историн доктора Вачагаев Майрбека.
Your browser doesn’t support HTML5
Вачагаев Майрбек: Цкъа метта ца хIутту зен ду вайна оьрсаша динарг
Хьаькамаша шайгахь халкъан бала хилар, шаьш а цуьнан кIентий, мехкарий хилар гойтуш дина къамелаш дуьйшур ду кхин а цхьа шо даллалц. Ткъа Кавказан баланийн, халкъаша шайца кхобу дагахьбаллам-м бац цкъа а кхачош.
Делахь а, Вачагаев Майрбека ма-аллара, Кбаада-майданахь эшаро декъазчу хорша дерзийна дахар бердаш шуьйрра, маьршша долчу некъа даллалц дуьтур дац кавказхоша эшамаш дагалецар а, паргIатоне сатийсар а.