Театр, мотт, васт, къам...

ХIара кIира доьрзуш, кхаа деннна лерина, Соьлж-ГIаларчу театралашна а, университетерчу актерийн факултетна а шайгара мастер-класс гойтур ю Москохарчу театран корматаллийн институто – ГИТИС-о. Лекцеш йоьшур ю ша, институтан ректоро, Оьрсийчохь дика вевзачу театран говзанчас Заславский Григорийс а.

Your browser doesn’t support HTML5

Театрера хьал нохчийн актерийн бIаьргашца

Замане, меттигерчу хьелашка, юкъараллин, Iедалан лехамашка хьаьжжина хуьлу исбаьхьаллин хатI. Иштта хилла, лаьтташ а ю дахаран куьзга шех олу театр а.

Нохчийчохь леллачу тIемин, йоьрзуш йолчу хьунийн, адаман сатийсамийн лар хаало меттигерчу театрийн репертуарашкахь а. Кхо театр ю махкахь – нохчийн, Нурадиловн цIарх, оьрсийн, Лермонтовн цIарх, Къоначу хьажархочун театр.

Махка вогIучу театрална-мэтрна Заславскийна муха гойла ду Нохчийчуьра театраш? Муьлхачу хьолехь ю уьш тахана? Маршо Радионо деллачу оцу хеттаршна жоьпаш делира тоьллачу шина актеро, театраш дуккха а шерашкахь цхьана декъанна шайн белшаш тIехь дIакхоьхьучу халкъан артисташа Марисултанов Iелас а, Джамаев Iимрана а.

Лермонтовн театрехь куьйгалхо а лаьттина, хIинца университетехь актеран факультетехь къона артисташ Iамош ву Марисиултанов Iела. Iилма, Оьрсийчохь, лаккхарчу дешаршкахь, мел гулдало гулдина шена Iелас. Кегийнаш Iамош велахь а, дийнахь-буса а театран дерриг а дахар ду цуьнан тергонехь.

Маршо Радио: "Махкарчу театрийн хьал-дахар хьуна муха го тахана, Iела?

Марисултанов: " Тахана вайн республикехь кхо театр ю. Университетехь кхиош къона актераш а бу. Хьалха уьш генна Москох, Петарбуха, Воронеже а хьийсош, нехан ворданахь кхиош бара, уьш атта юха а ца богIура. ХIинца кхуззахь, цIахь, 25 шо ду актераш кхиабен.

Иштта 7-8 режиссер а кхиина кху шерашкахь. Уьш кхаа а театрехь а бу.

Делахь а театр хала меттиг ю. Цо, вайна ма-хаъара, адамийн синош, кхетам бузу. Мотт а кхиабо цо вайн".

Маршо Радио: Айхьа Iамочу кегийнахах бIобулий хьан, хуьлий царех дика актераш, бала а болуш, доьший цара?

Марисултанов: "БIобулу, бала а бу берийн шаьш арабаьккхинчу некъан. Иштта ца хилча-м театрехь дан хIума а ма даций. Адамийн дахар ма дуй цара гойтург, васт ловзо йиш яц, бала кIезиг хилча.

Нохчийн гIуллакх-гIиллакх, майралла, мотт - дерриг а хила дезаш ду-кх оцу театрехь".

Муха го хьуна айхьа куьйгалла дечу Нохчийн театран дахар хаьттира Маршо Радионо цуьнан коьртачу режиссере-куьйгалхочуьнга Хакишев Руслане. Сирко воллушехь, балха тIеь вара иза, амма къамелдан хала ду шена аьлла, цо векалвира шен накъост, балхах дийца хьакъволу гоьваьлла халкъан артист Джамаев Iимран.

Маршо Радио: "Кху тIаьххьарчу муьрехь шу реза долуш пьесаш, драматургин кхиболу белхаш а кхаьчний шуьга, керла васташ кхоллалой театрехь?

Джамаев: "Тхо нохчийн маттахь къахьоьгуш делахь а, Кавказехула тхаьш дIалелаш хиларна, оьрсийн маттахь кечбина а бу тхан белхаш. Ахмадов Мусан, Уциев Абун, Нунуев Сайд-Хьамзатан, Мусаев Iалавдин, кхиболучийн а пьесаш ю оха ловзош.

Захаров Петран, суртдиллархочун 200 шо кхочуш хIоттийна спектакл ю оха гойтуш. Иштта хаза проект нисъелла, "Нохчийн махкахь - нохчийн маттахь" аьлла рубрика а йолуш. Иза а езаш тIеоьцу хьовсархоша. Цул хьалха Гадаев Мохьмад-Салахьах лаьцна болх а гайтира махкахошна".

Къоначу театралех билгалбевллачех, тIекхуьучу чкъурах а дийцира Маршо Радиона Джамаев Iимрана.

Джамаев: "Баккъал а долуш, боккха кхаъ хилла тхуна тхайна юкъа кегийнах нисбелла. Ю яха хаза цIерш а къоначийн - Цингиев Аюб, Ахмадов Сулиман, Умаев Ризван, Джабраилов Шерип, Хасанов Тимарболат, Халиков Ризван. Мехкарех - Гайрбекова, Мизиева Фатима, Улубаева Зарема, Масарова Зухра, Мажиева Малкан, Ахмутханова Сацита... ТIекхуьуш хаза, дика чкъор ду".

Нохчийчуьрчу театрах, цунах махко, бахархоша оьцучу пайданах алссам дийца догIу. Оха шуьйрра йовзуьйтур ю Нохчийчоьнан синбахамаллин и хазна, дуьйцур ду кестта иза бахархошна мел оьшуш го тахана.