ТIекхочийла долу линкаш

 
ХIора шарахь дуткъало депортаци лайначу вайнехан чIор
ЦIеххьана кхаьчна хаам!

ХIора шарахь дуткъало депортаци лайначу вайнехан чIор


Депортаци. Архивера сурт.
Депортаци. Архивера сурт.

Къам дIадохоран де дагадогIурш хIора а Чиллан-беттан 23-гIа тIе мел кхочу кIезгах буьсу. Ткъа шайн дагалецамаш бийца а, цу дагалецамашка шайна, шайн доьзалшна а Iаткъам байта луурш кху хене бевллачу депортацин тешашна юккъехь кхин а кIезиг бу.

1944-чу шарахь 13 шо долуш вара Алиев Рамзан. Къам дIадохочу хенахь Итон-Кхелан кIоштарчу цхьана кIотарахь хилла иза шен деца-ненаца а, йижаршца-вежаршца а. Цу кIотара кхаччалца салтийн машенаш хьала ца кхачаяларна, гIаш шина дийнахь герга некъ бан безна цуьнан Сипсу-гIала цIерпоштан вокзале кхаччалца.

Цо дагалоьцу: „Сарахь дуьйна схьа а баьхкина, буьйса йоккхуш бара цигахь салтий. Юха Iуьйранна арадехира тхо, луларчу юьрта даха деза, аьлла. ГIаш Кенаха дигира тхо. Цигахь буьйса а яьккхина, юха а гIаш Ялхара дIадигира тхо. Цигахь а буьйса а яьккхина, кхозлагIчу дийнахь Эвтара охьадигира.

Ткъа цигара машенашкахь Сипсу-гIала цIерпоштина тIекхаччалца дигира. 15-17 дийнахь некъ бира оха. Юха Чимкенте дIакхаьчча шозлагIчу дийнахь балха арадехира. Дийнахь луш 300 грамм бепиг дара. ШозлагIчу Iай тхан нана а, шиъ ваша а велира. Цхьаццаболу лоьзалш хIу хедаш дIабевлира“.

Тарсаева Зайнап 8 шо долуш хилла бохаман дийнахь. Цунна дика дагадогIу, шаьш Iуьйранна салтеша самадаьхначу мIаьргонехь дуьйна Казахстане кхачаллца хилларг а, цул тIаьхьа кхойтта шарахь хийрачу махкахь шайна мел гинарг а: „ДIакъевлна машенашна тIе а даьхкина дIадигира тхо гIалитIа. Цигара дIа цIерпоштица Алма-Ата дигира. Новкъахь социйле кхаьчча юург лора тхуна. Мацалла чIогIа хала яра. Цхьаболчара кхеллешна тIера буьртигаш лехьадора. Цул тIаьхьа Iаьржа а долуш дама делира тхуна. Иштта халий, готтий Iийна-кх тхо цигахь“.

Къам дохор шайн бIаьргашца гина а, иза шайн яIни тIехь лайна а болчеран тоьшаллаш дуьйцу, хIара карахьчу хенахь санначугIурачу Чиллан-беттан деношкахь ах миллион герга адамна тIехIоьттинчу балан барам мел боккха хилла. Iедалан дайша а, политикан буьйранчаша а и де а, и бала а, и харцо а адамашна мел дийцдалийта гIертарх, иза къоман иэсехь даима а лезачу дагалецамех дуьсур долуш ду.

Оха хьоьхург

XS
SM
MD
LG