Талламхоша гулдинчу тоьшаллашца хIинцца яханчу аьхкенан мангалан баттахь йийна шен йоI Михаласкерчу (Серноводск) 34 шо долчу яхархочо. Низамхоша чIагIдарца цо йиттина, ницкъ беш дийна ялх шо бен хан йоцу бер.
И зулам Iорадаьллачул тIаьхьа,шен доьзалхочун сел къиза садаьккхина нана психолого-психикан зер-экспертизах чекхъяьккхича гучудаьлла и зуда, психика гальяьлла, коьртана дика йоцуш хилар, лоьрийн тидам-тергонехь а йоцуш, кхин дIа и маьрша йитар юкъараллина кхераме хилар а.
Вуьшта аьлча, талламхоша билгалдаккхарца йоI йийначу нанна,цуьнан лааме хьаьжжа а доцуш, дарбанаш лело догIу. Цу Iалашонца прокуроро тIечIагIдина цуьнан дов суьде кхачийна.
Кху тIаьхьарчу шерашкахь и тайпа лазаме бохамаш кест-кеста нисло Нохчийчохь. Цхьаболчара и гIайгIане хиламаш бузу, кхолламаш кеггош, тIаьхьий-хьалхий тIемаш лаьтташ, луьра деанчу дахарца.
Кхечара, вайнахалахь цкъа а хааделла доцу эхье, эвхьаза хIумнаш тахана кест-кеста гучудийлар кхетадо болх-некъ боцуш,хала еъначу заманца, дахарехь олалла дечу харцонашца, шаьш хIун дийр ду ца хууш боьхна,гIаддайна бахархой ,чот йоцуш дукха хиларца.
Оьшург бен хIума доцуш,къиза еанчу хено гальяьккхина лору Соьлж- кIоштан Михаласкехь шен бер дийна нана соьлжагIалахочо Руслана. Цунах а, цуьнан йоIах а-шиннех а къахета шена бохуш дира цо къамел.
Руслан: «Цомгаш хилла и зуда. Беро хIун дийр ду цунна? Беро хIун эхь дохьур ду цунна тIе? ПхьегIа йохийна хила а тарло. Цхьа оьгIазалла дага а иккхина,шайтIа кийра доьлла хила а тарло. Цомгаш йца хилча дийр дац и тайпа хIума. Суна къа хета цунах а, цу йоIах а».
ЙоIана тIе куьг дехьна нана лартIа цахилар тIе а чIагIдеш, вайнехан юкъаралла само яйна йогIуш хилар,Iедалехь болчеран бала цакхачар тидаме оьцурш а бац кIезиг. Цу ненах доллург ца хууш Iийна гергарниш а, беза-бевзарш а?
Церан доглаза ца мегара цу йоIах? Юртда, молла я кхин Iедалан белхой ца хилла цу юьртахь? Цу кепара хеттарш дукха ду. И зуда сап-сов елахь а,яцахь а маьрша йита йиш йолуш яц аьлла тешна ю ТIехьа-Мартанан кIоштера яхархо Мурадат.
Мурадат: «Дала тIе ма даийтойла и саннарг! Иза коьртана дика яц. Елахь а яцахь а цунна цхьа йист а йоцуш чохь яккха хан йогIу цунна. ЧIогIа хала хетта-кх суна вайнехан зудчуьнгара и саннарг даьлла аьлча а».
Кху тIаьхьарчу хенахь вайнахалахь тергаллучу эвхьазаллех,аьхзаллех,эхьечу хIуманех масал а далош дийцира Мурадата кхин дIа а. Цунна хетарехь дуьйцуш цхьаъ а долуш, мелхо а шалхонех,моттаргIанех дуьзна догIу махкара Iар-дахар шо-шаре мел долу а.
Мурадат: «ХIара бусалбан дин а, гIиллакх а, гIуллакх а чIагIдо а бохуш, кху тIаьхьарчу хенахь мелхо а галдолуш хета суна-м. Оьздангаллина мелхо гена дIашершаш хета суна-м. Къамелаш-м до ишта, вуьшта бохуш, амма дахарехь схьагург кхин суртта-м ду…»
ТIаьхьарчу заманахь цIарматаллех дуьзна, маьттаза хIуманаш махкахь къоьлла йоцуш тергаллахь а, дукхахболчийн дегнаш дегайовха ду кхана-лама, бут-батте баьлча дахар дикачу агIор хийалур ду аьлла.
